طرح توجیهی شامل گزارشی توصیفی و جامع در مورد کسب و کار جدید یا موجود است که توجیه‌‌پذیری تولید محصول یا عرضه خدمت را از جوانب مختلف از جمله نیاز بازار، مسائل مالی، اقتصادی و اجتماعی مورد بررسی قرار می‌دهد و سناریوهای اجرای پروژه را بررسی کرده و عملی بودن طرح و سودآوری و در کل معقول بودن سرمایه‌گذاری را نشان می‌دهد.
طرح توجیهی نیاز اولیه برای شروع یک کسب‌و‌کار جدید است زیرا ارزیابی‌ها و مطالعات انجام‌شده قبل از شروع فعالیت، منجر به کاهش ریسک راه‌اندازی پروژه و تصمیم‌گیری بهتر سرمایه‌گذار می‌گردد.
مطالعات امکان‌سنجی جهت تجزیه و تحلیل ایده مطرح شده با درنظر گرفتن تمام نقاط قوت و ضعف و فرصت‌ها و تهدیدهای ناشی از عوامل درون و برون‌سازمانی، موانع دست‌یابی به هدف نوشته می‌شود و ابزاری برای پیش‌بینی و مدیریت بهتر است و لزوم سرمایه‌گذاری را بیان می‌دارد.
طرح توجیهی
طرح توجیهی متشکل از سه بخش ذیل است:
- مطالعات بازار: ابعاد مختلف بازار محصول طرح توجیهی از قبیل عرضه، تقاضا، کمبود، بازار هدف و سایر مورد را مورد بررسی قرار می‌دهد.
- توجیه پذیری فنی : ابعاد فنی طرح توجیهی از جمله فناوری، ظرفیت، محل اجرا، ماشین آلات و تجهیزات تولید و ساختار اجرائی طرح را مورد مطالعه قرار می‌دهد.
- تجزیه و تحلیل مالی: شاخص‌های مالی و سودآوری طرح توجیهی را آنالیز میکند و نسبت به انجام یا عدم انجام طرح تصمیم‌گیری می‌کنند. این تحلیل با استفاده از نرم افزار کامفار و همچنین نرم افزار تخصصی شرکت ارائه می گردد.
در نگارش طرح توجیهی عواملی مثل خلاصه طرح، مشخصات سرمایه‌گذاری طرح، معرفی محصول یا خدمت، فرآیند انجام کار، هزینه‌ها و نرخ بازگشت سرمایه مورد توجه قرار می‌گیرد.
از خروجی‌های طرح توجیهی به وضعیت بازار با درنظر گرفتن اولویت‌های سرمایه‌گذار، ریسک ورود به بازار، دست‌یابی به بازار هدف در آینده می‌توان اشاره کرد.
طرح توجیهی را معمولا جهت اخذ وام از بانک ها و موسسات اعتباری استفاده می کنند، ولی به نظر کارشناسان، تدوین طرح توجیهی و کسب و کار، برای اطلاع از میزان سود دهی کاری که انجام می دهیم نیز لازم و ضروری است. حتی لازم است به صورت دوره ای، طرح توجیهی به روز رسانی شود تا میزان سود و زیان و سود دهی طرح برای سرمایه گذار و کارافرین مشخص شود.